Vernietigingsgronden: de overeenkomst vernietigen vanwege een wilsgebrek

Het kan voorkomen dat u een overeenkomst met een andere partij wilt beëindigen. Er zijn verschillende manieren om een overeenkomst te beëindigen: door opzegging, ontbinding of door het vernietigen van de overeenkomst. In deze blog vertellen we hoe u een overeenkomst kunt vernietigen op grond van een wilsgebrek. Er zijn vier vernietigingsgronden waarbij sprake is van een wilsgebrek.

Vernietigingsgronden: wat is een wilsgebrek?

Partijen sluiten een overeenkomst wanneer ze dit allebei willen (de wil) en dit aan elkaar laten weten (de wilsverklaring). De wil en de wilsverklaring komen dan overeen. 

Er zijn situaties wanneer de wil en de wilsverklaring niet overeenkomen. Het kan ook voorkomen dat de wil en de wilsverklaring wel overeenkomen, maar dat later blijkt dat de wil gebrekkig tot stand is gekomen. U dacht dat u het wilde, maar deze wil is gebrekkig tot stand gekomen.

In deze gevallen is er sprake van een wilsgebrek. Op grond van een wilsgebrek kunt u een overeenkomst vernietigen.

Er zijn vier vernietigingsgronden waarbij sprake is van een wilsgebrek:

1. Bedreiging
2. Misbruik van omstandigheden
3. Bedrog
4. Dwaling

Bedreiging

Er is sprake van bedreiging wanneer een van de partijen wordt bedreigd op het moment van het sluiten van de overeenkomst. 

De persoon sluit de overeenkomst zodat de bedreiging stopt. Zonder de bedreiging had hij of zij de overeenkomst niet gesloten. 

Bedreiging is een van de vier vernietigingsgronden met een wilsgebrek. Wanneer er sprake is van bedreiging kunt u de overeenkomst vernietigen.

Misbruik van omstandigheden

Wanneer een partij de tijdelijke kwetsbaarheid van een andere partij misbruikt bij het sluiten van een overeenkomst, spreken we van misbruik van omstandigheden. Hierbij is een aantal dingen belangrijk:

• Er is sprake van een bijzondere omstandigheid die een van de partijen kwetsbaar maakt
• De andere partij is op de hoogte van de bijzondere omstandigheid
• De andere partij begrijpt, of had moeten begrijpen dat de andere partij kwetsbaar is door de omstandigheid
• Er moet een causaal verband zijn tussen de overeenkomst en de bijzondere omstandigheid. Zonder de bijzondere omstandigheid was de overeenkomst er ook niet geweest.

Voorbeelden van bijzondere omstandigheden zijn een noodtoestand, onervarenheid en lichtzinnigheid.

Bedrog

De derde vorm van wilsgebrek is bedrog. Er is sprake van bedrog wanneer een partij opzettelijk een verkeerde voorstelling van zaken geeft. Bijvoorbeeld door de kilometerstand van een auto terug te draaien. Hierdoor lijkt het alsof de auto minder kilometers heeft gereden dan daadwerkelijk het geval is. Hiermee geeft de verkoper van de auto opzettelijk een verkeerde voorstelling van de zaken.

Wanneer een partij de auto koopt, is haar wil gebaseerd op informatie die niet klopt (een onjuiste kilometerstand). Het kan ook gebeuren dat een partij opzettelijk informatie achterhoudt, zoals een defect in de auto. Als er opzettelijk een onjuiste voorstelling van zaken wordt gegeven, dan is er sprake van de vernietigingsgrond bedrog.

Dwaling

Dwaling lijkt op het wilsgebrek bedrog. Bij bedrog is het vaak lastig te bewijzen dat de onjuiste voorstelling van zaken opzettelijk is gecreëerd. Daarom wordt er vaker een beroep gedaan op dwaling.

Bij dwaling hoeft u niet te bewijzen dat er expres een onjuiste voorstelling van zaken is gevormd. Er moet een onjuiste voorstelling van zaken zijn. Iets niet doen of niet zeggen kan ook zorgen voor dwaling. Beide partijen kunnen dwalen.

Een overeenkomst vernietigen

Wanneer u een overeenkomst wilt vernietigen, moet u eerst een beroep doen op de vernietiging van de overeenkomst. Dit kan schriftelijk, bijvoorbeeld door het sturen van een brief. Een andere optie is om de rechter te verzoeken om de overeenkomst te vernietigen. Bijvoorbeeld wanneer de wederpartij de vernietiging niet accepteert.

Als u een beroep doet op vernietiging van de overeenkomst laat u zien dat het wilsgebrek aan de vereisten voldoet. Een voorbeeld: bij bedrog moet u aantonen dat er een onjuiste voorstelling van zaken is en dat deze opzettelijk is gecreëerd.

Wanneer u succesvol een beroep doet op een wilsgebrek, dan wordt de overeenkomst vernietigd. Vernietiging heeft een terugwerkende kracht. Dit betekent dat de overeenkomst nooit heeft bestaan. 

De situatie moet -voor zover mogelijk- worden teruggedraaid naar de situatie vóór de overeenkomst. Geleverde diensten en producten worden teruggedraaid en geld wordt teruggegeven.

Wilt u een overeenkomst beëindigen?

Er zijn verschillende manieren om een overeenkomst te beëindigen. Een manier is op basis van de vernietigingsgronden. Wilt u een overeenkomst beëindigen en is er een wilsgebrek? Of komt iemand zijn afspraken niet na?
Wij kunnen u helpen met een oplossing die past bij uw situatie. Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie over de vernietigingsgronden en het beëindigen van een overeenkomst.