Van der Lely/Taxi Hofman arrest: aanvaarden van gewijzigde arbeidsvoorwaarden

In 1998 deed de Hoge Raad een belangrijke uitspraak op het gebied van het door de werkgever eenzijdig wijzigen van arbeidsvoorwaarden. Hoewel deze uitspraak al geruime tijd geleden is gedaan, zijn de overwegingen van de Hoge Raad vandaag de dag nog steeds relevant. In deze blog gaan we in op het arrest Van der Lely/Taxi Hofman en leggen we uit waarom dit arrest in het arbeidsrecht zo toonaangevend is.

Wat was er in deze zaak aan de hand?

Van der Lely werkte als taxichauffeur bij Taxi Hofman. Nadat Van der Lely psychische klachten kreeg en arbeidsongeschikt raakte om als taxichauffeur te werken, ging hij in het kader van zijn re-integratie administratieve werkzaamheden verrichten. Dit ging een tijd goed, totdat Van der Lely wederom wegens ziekte uitviel. Nadat Van der Lely weer volledig hersteld verklaard werd, bood Taxi Hofman Van der Lely aan om zijn werkzaamheden als taxichauffeur te gaan hervatten. Hij zou inmiddels weer gezond genoeg zijn om dit werk te kunnen vervullen. Bovendien was er al iemand anders die de administratieve werkzaamheden had opgepakt.

Van der Lely ging hiermee niet akkoord, omdat hij vond dat zijn werkgever niet eenzijdig mocht bepalen welke functie hij moest vervullen. Wegens werkweigering van Van der Lely stopte Taxi Hofman vervolgens de loondoorbetaling. Van der Lely stapte naar de rechter en vorderde betaling van het onbetaald gebleven loon.

Hoe oordeelde de rechter?

Zowel bij de rechtbank als later bij het gerechtshof is de loonvordering afgewezen. Geoordeeld werd dat Van der Lely de door Taxi Hofman aangeboden werkzaamheden had moeten aanvaarden. Van der Lely was het niet eens met de uitspraken van beide rechters en is in cassatie gegaan. Hij voerde bij de Hoge Raad aan dat de eenzijdige aanpassing van de te verrichten werkzaamheden door de werkgever niet in overeenstemming was met de ontslagbescherming waar hij recht op zou hebben. Daarnaast zou het eenzijdig wijzigen van zijn werkzaamheden in strijd zijn met de bescherming van de (arbeidsongeschikte) werknemer.

De Hoge Raad oordeelde dat in het algemeen geldt dat werkgever en werknemer op grond van de wet over en weer aan elkaar verplicht zijn om zich als goed werkgever en goed werknemer te gedragen. Voor een werknemer betekent dit dat hij op redelijke voorstellen van de werkgever, die verband houden met veranderde omstandigheden op het werk, over het algemeen positief behoort in te gaan. De werknemer mag dergelijke voorstellen alleen weigeren als de aanvaarding ervan redelijkerwijs niet van hem kan worden gevergd.

Voorgaande verplichting staat volgens de Hoge Raad niet op gespannen voet met de bescherming die een werknemer moet krijgen bij ontslagkwesties en is ook niet in strijd met de bescherming die de (arbeidsongeschikte) werknemer op grond van de wet geniet. Van der Lely had dus akkoord moeten gaan met de gewijzigde taakomschrijving.

Wat betekent deze uitspraak voor de praktijk?

De uitspraak van de Hoge Raad is een belangrijk arrest in het arbeidsrecht. Door deze uitspraak hebben werkgevers namelijk (weliswaar beperkt) de mogelijkheid gekregen om eenzijdig arbeidsvoorwaarden te kunnen wijzigen. Lastig aan deze uitspraak is echter wel dat niet heel duidelijk is geworden wanneer een werknemer nu precies gehouden is om een taakwijziging te accepteren. Tien jaar na het Van der Lely/Taxi Hofman arrest, in 2008, gaf de Hoge Raad meer handvatten over de vraag wanneer een werknemer verplicht is om in te gaan op het voorstel van de werkgever. Over dit arrest, het Stoof/Mammoet arrest, schreven we eerder al een blog.

Welke mogelijkheden heeft u als werkgever of werknemer?

Wordt u als werknemer geconfronteerd met eenzijdig gewijzigde arbeidsvoorwaarden? Of wilt u als werkgever weten welke mogelijkheden u heeft om arbeidsvoorwaarden (eenzijdig) te wijzigen? Onze juristen zijn gespecialiseerd in het arbeidsrecht en geven u graag advies.