Billijke vergoeding: ernstig verwijtbaar handelen bij ontslag

Stel, een werkgever heeft onterecht de arbeidsovereenkomst opgezegd en de reden hiervoor is ernstig verwijtbaar aan de werkgever. In zo’n geval kan de werknemer twee dingen verzoeken aan de kantonrechter. Ten eerste kan de werknemer de kantonrechter verzoeken om de opzegging van de arbeidsovereenkomst terug te draaien. Ten tweede kan de werknemer vragen om een billijke vergoeding. In deze blog leggen we alles uit over de billijke vergoeding.

Wat is een billijke vergoeding?

Een billijke vergoeding is een extra vergoeding die een kantonrechter kan toewijzen aan een werknemer, wanneer sprake is van een onterechte opzegging van de arbeidsovereenkomst door de werkgever.

Wanneer de kantonrechter een billijke vergoeding toekent, komt deze vergoeding bovenop de eventuele transitievergoeding. De rechter kan alleen in bijzondere gevallen een billijke vergoeding toekennen. Het is alleen mogelijk wanneer de werkgever iets heeft gedaan dat ‘ernstig verwijtbaar’ is. Dit kan betekenen dat de werkgever iets heeft gedaan dat niet door de beugel kan, maar kan ook betekenen dat hij iets niet heeft gedaan wat hij wel had moeten doen.

Een rechter kan alleen een billijke vergoeding toekennen als de werkgever iets heeft gedaan dat ernstig verwijtbaar is

Voorbeelden van ‘ernstig verwijtbaar’ handelen zijn het niet nakomen van verplichtingen uit de arbeidsovereenkomst, een onterecht gegeven ontslag op staande voet of het aanvoeren van een onjuiste grond voor ontslag. Een ander voorbeeld is een werkgever die zich schuldig maakt aan discriminatie. De billijke vergoeding kan dus worden gezien als een schadevergoeding of compensatie voor de werknemer voor het verwijtbare handelen van de werkgever.

De hoogte van de billijke vergoeding

Naast dat de rechter moet kijken of er door de werkgever ernstig verwijtbaar is gehandeld, moet hij ook per geval de hoogte van de billijke vergoeding bepalen. Als de werknemer een transitievergoeding krijgt, moet de rechter deze meenemen in de berekening van de billijke vergoeding. Verder is er geen formule voor het berekenen van de vergoeding. Ook is er geen minimum of maximumbedrag aan verbonden.

De hoogte van de vergoeding ligt dus volledig in de handen van de (kanton)rechter. In veel gevallen blijkt: hoe groter het verwijt aan de werkgever, hoe hoger de billijke vergoeding.

Een billijke vergoeding van ruim 1 miljoen

Wanneer we kijken naar de rechtspraak van de afgelopen jaren, dan zien we dat de hoogte van de vergoeding oploopt. Waar in het begin nog zeer terughoudend werd omgegaan met (de hoogte van) de billijke vergoeding, is inmiddels een aantal uitspraken gedaan waarin forse vergoedingen zijn toegewezen.

Zo moest John de Mol met Talpa een billijke vergoeding van ruim een miljoen euro betalen aan een werknemer. Bij de berekening van de vergoeding is gekeken naar alle omstandigheden van het geval. Een van deze omstandigheden: een fikse bonusregeling die de werkgever niet volledig wilde betalen aan de werknemer.

Wat zegt de Hoge Raad over de vergoeding?

In 2017 gaf de Hoge Raad uitleg over de billijke vergoeding. Uit deze uitspraak blijkt dat alle omstandigheden van het geval moeten worden bekeken bij de berekening van de billijke vergoeding.

Voorbeelden van omstandigheden zijn:

• Of de werkgever de arbeidsovereenkomst ook op een rechtmatige manier had kunnen opzeggen
• Of de werknemer al een andere baan heeft gevonden en zo ja, welk salaris hij daar verdient
• Hoe ernstig het verwijt aan de werkgever is

Muizengaatje of kattenluik?

Volgens de wetgever is de vergoeding bedoeld voor heel uitzonderlijke gevallen. Omdat een werknemer niet snel recht heeft op een billijke vergoeding wordt de mogelijkheid van de vergoeding ook wel ‘het muizengaatje’ genoemd.

Een rechter mag dus niet zomaar een billijke vergoeding toekennen maar moet hier voorzichtig mee omgaan. Sinds de invoering van de billijke vergoeding in 2015 zijn er toch al heel wat vergoedingen toegekend aan werknemers. Daarom wordt de vergoeding gekscherend ook wel eens ‘het kattenluik’ genoemd.

Tip: wees voorbereid

Als werkgever wilt u voorkomen dat u wordt beschuldigd van ernstig verwijtbaar handelen wanneer u een werknemer ontslaat. U wilt niet het risico lopen dat u een forse billijke vergoeding moet betalen aan de werknemer.

Nu er inmiddels al behoorlijk wat billijke vergoedingen zijn toegekend door de rechter, is het verstandig om u goed te laten adviseren in (aanstaande) ontslagzaken. Zorg dat u niet pas juridische hulp inschakelt als het leed al is geschied. Nova Legal helpt u graag met een advies, antwoord op uw vraag of bijstand in een gerechtelijke procedure.