Grondslag voor een vordering: de 5 eisen voor een onrechtmatige daad bij schade

Stelt u zich eens voor dat u schade lijdt door het toedoen van een ander. U wilt deze schade natuurlijk graag vergoed zien. Als u er samen niet uit komt overweegt u juridische stappen om tot een oplossing te komen. Op grond van deze situatie kan een vordering ontstaan. Om iets te kunnen vorderen van een ander, is een juridische basis nodig waarop de vordering is gebaseerd. Dat heet een grondslag. In deze blog bespreken we de onrechtmatige daad als grondslag van een vordering.

Wat is een onrechtmatige daad?

Een onrechtmatige daad is een handeling of het uitblijven van een handeling waarmee iemand een ander schade toebrengt. Er gebeurt iets dat veroorzaakt wordt door iemand, waardoor u schade lijdt. Het grote verschil tussen een onrechtmatige daad en een wanprestatie is dat er in het geval van een onrechtmatige daad geen overeenkomst bestaat tussen de twee partijen.

Er is sprake van een onrechtmatige daad, wat nu?

Een onrechtmatige daad betekent niet automatisch dat er ook iemand aansprakelijk is voor de schade die voortvloeit uit deze onrechtmatige daad. Voordat er sprake is van een vordering op grond van een onrechtmatige daad, moet aan vijf eisen worden voldaan. Pas wanneer aan alle eisen wordt voldaan, kan de onrechtmatige daad dienen als grondslag voor een vordering.

Eis 1: Onrechtmatige daad

Er moet sprake zijn van een onrechtmatige daad. Met andere woorden moet iemand zich zo gedragen, of moet er iets gebeuren dat onrechtmatig is. Een situatie of een gedraging is onrechtmatig in het geval van:

• Inbreuk op een recht, zoals eigendomsrecht;
• Een doen of nalaten dat in strijd is met de wet;
• Een doen of nalaten dat in strijd is met een ongeschreven recht in de maatschappij, zoals geluidsoverlast of onrechtmatige concurrentie.

Eis 2: Toerekenbaar

Een onrechtmatige daad moet toe te rekenen zijn aan iemand. Met andere woorden moet u iemand de schuld kunnen geven van de daad.

Hierbij is het belangrijk te weten dat verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid niet hetzelfde zijn. Wanneer de buurjongen van acht jaar oud per ongeluk een voetbal door uw ruit schopt, is hij daarvoor verantwoordelijk. Omdat de buurjongen minderjarig is, zijn zijn ouders aansprakelijk voor de schade. Dit heet risicoaansprakelijkheid.

Eis 3: Schade

Er moet ook schade zijn. Door het toedoen van een ander moet u schade hebben geleden, voordat u een schadevergoeding kunt vorderen.

Eis 4: Causaal verband

De onrechtmatige daad en de schade die is geleden moeten een causaal verband hebben. Met andere woorden moet u kunnen aantonen dat de schade die u heeft geleden een gevolg is van de onrechtmatige daad.

Eis 5: Relativiteit

De laatste eis om te kunnen spreken van een vordering op basis van een onrechtmatige daad is relativiteit. Dit gaat over het wettelijke verband tussen de daad en de schade. Als een onrechtmatige daad wordt gepleegd en daarmee een bepaalde wet wordt overtreden, kan alleen de schade worden vergoed die onder de wettelijke bepaling valt.

Een mooi voorbeeld van relativiteit is een oud arrest van de Hoge Raad. In deze zaak oefende een tandarts zijn beroep onbevoegd uit. De wet stelt dat tandartsen verplicht een vergunning moeten hebben. Andere tandartsen kunnen hem op basis van deze wet niet aanspreken op grond van een onrechtmatige daad voor de schade die zij hierdoor lijden. De wet is namelijk bedoeld om patiënten te beschermen tegen onbekwame tandartsen en niet om de broodwinning van concurrerende tandartsen te beschermen. Alleen patiënten kunnen om die reden een beroep doen hierop.

Onrechtmatige daad als grondslag voor eis

Een onrechtmatige daad kan dienen als een grondslag voor een schadevergoeding. Maar u kunt een onrechtmatige daad ook inzetten als grondslag om een doen of laten van iemand te eisen.

Zo kunt u op grond van een onrechtmatige daad eisen dat iemand een contactverbod tegen u krijgt wanneer diegene u stalkt en aan de vereisten voor een onrechtmatige daad voldoet. Hiermee wordt immers een inbreuk gemaakt op een persoonlijk recht.

Ook vorderen dat iemand juist een bepaalde handeling moet verrichten op grond van een onrechtmatige daad is mogelijk, bijvoorbeeld het afbreken van een onrechtmatig geplaatste schutting.

Toepassingen van een onrechtmatige daad

Een onrechtmatige daad kan worden gebruikt als grondslag voor verschillende soorten vorderingen. Bijvoorbeeld in het geval van een schadevergoeding, als verbod om iets te doen, als gebod om juist iets te doen of als een verklaring dat een bepaalde gedraging onrechtmatig is. Een voorwaarde is wel dat aan alle vijf de eisen wordt voldaan. Let er daarbij op dat de vordering niet verjaart.

Heeft u hulp nodig met het aantonen van een onrechtmatige daad en om schade te vorderen? De juristen van Nova Legal helpen u graag. Zij kunnen tevens de door u geleden schade vorderen bij de tegenpartij, indien nodig via de rechter. Neem vrijblijvend contact met ons op!