Werken waar je wilt; wordt thuiswerken het nieuwe normaal?

Sinds de coronacrisis bestond er vanuit de overheid het advies om zoveel mogelijk thuis te werken. Inmiddels mogen werknemers steeds vaker weer op kantoor werken en is het advies om zoveel mogelijk thuis te werken minder. Vanaf 25 september 2021 is het advies van de overheid om thuis te werken als het kan en te werken op kantoor wanneer dit nodig is. Hierdoor rijst de vraag bij velen of er nog wel thuisgewerkt mag worden door werknemers die dit graag willen. Thuiswerken wordt namelijk steeds meer beschouwd als het nieuwe normaal. In deze blog leest u hoe het zit als een werknemer graag thuis wil te werken en wat de (mogelijke) consequenties hiervan zijn voor de werkgever. 

Geen recht op thuiswerken 

Sinds de uitbraak van corona en de maatregelen en adviezen van de overheid, zoals thuiswerken als het kan, zijn veel werknemers gewend geraakt aan thuiswerken en vinden zij dit ook prettig. Door (deels) thuis te werken kunnen zij de balans tussen werk en privé beter organiseren. Maar als werkgevers besluiten dat werknemers weer op kantoor moeten werken, kunnen werknemers daar dan iets tegen doen? Simpel gezegd is het antwoord nee. Er bestaat namelijk geen recht op thuiswerken. Een werknemer kan te allen tijde een verzoek tot thuiswerken indienen om de arbeidsplaats te wijzigen. Het staat een werkgever echter vrij om een dergelijk verzoek te weigeren, zolang dit wordt gemotiveerd door de werkgever. 

Op dit moment kennen we dus enkel de mogelijkheid van werknemers om de arbeidsduur of werktijd aan te passen via de Wet flexibel werken. Een werkgever moet het verzoek van een werknemer tot wijziging van arbeidsduur of werktijd honoreren, tenzij er zwaarwegende belangen zijn om dat niet te doen.   

“Werken waar je wilt” 

Momenteel ligt er een wetsvoorstel van GroenLinks en D66, te weten “Werken waar je wilt”. Dit wetsvoorstel maakt het veranderen van een werkplek gemakkelijker voor werknemers en ligt momenteel bij de Tweede Kamer. Dit voorstel is bedoeld om ervoor te zorgen dat werknemers meer vrijheid krijgen in hoe zij de balans tussen het werken op kantoor en het thuiswerken willen organiseren. Het voorstel gaat uit van een aanpassing van de Wet flexibel werken, in die zin dat een verzoek om aanpassing van de werkplek hetzelfde wordt behandeld als een verzoek om aanpassing van de werktijd of arbeidsduur.  

Het kan natuurlijk in sommige gevallen uitkomst bieden om werknemers thuis te laten werken. Er zijn werknemers die dit prettig vinden en hierdoor efficiënter werken. Dit kan ook een voordeel zijn voor een werkgever, daar er op die manier wellicht meer omzet wordt gedraaid. Omgekeerd zijn er ook werkgevers die juist willen dat werknemers thuis blijven werken, bijvoorbeeld om de huurkosten te besparen.  

Mocht het wetsvoorstel worden aangenomen, dan betekent dit dat thuiswerken een wettelijk recht wordt. Het is echter nog maar zeer de vraag of het wetsvoorstel door de Tweede Kamer zal worden aangenomen. Het wetsvoorstel kan als overbodig worden gezien, omdat in de praktijk is gebleken dat werkgever en werknemer er vaak wel samen uitkomen. Een werknemer kan immers te allen tijde een verzoek tot thuiswerken indienen om de werkplek te wijzigen. Een werkgever kan een dergelijk verzoek op dit moment eenvoudig weigeren, maar in de praktijk lijkt dit niet vaak voor problemen te zorgen.   

Wat zijn de consequenties van thuiswerken voor een werkgever? 

Een werkgever dient zorg te dragen voor een ergonomisch verantwoordelijke werkplek voor zijn werknemers. De kosten die hiervoor gemaakt worden, moeten door de werkgever worden betaald en mogen niet voor rekening van de werknemer komen. Dit geldt ook voor je thuiswerkplek.  

De werkgever heeft een (vergaande) zorgplicht op grond van art. 7:658 BW. Als er schade ontstaat bij de werknemer door het ontbreken van een ergonomisch verantwoorde werkplek, dan is de werkgever aansprakelijk voor deze schade. Een werkgever dient zijn of haar werknemers actief te instrueren. Dit betekent dat een werkgever dient aan te geven hoe een werknemer veilig en gezond zijn of haar werk kan doen. Een thuiswerkplek dient, net als een kantoor van een werknemer, veilig en gezond ingericht te zijn. Dit betekent dat het thuiswerken van werknemers verregaande risico’s met zich meebrengt voor werkgevers. 

Een voorbeeld is de uitspraak van het Hof Amsterdam op 7 september 2006, waarin het Hof oordeelde dat de werkgever aansprakelijk was voor de schade van een werknemer die een RSI had opgelopen, vanwege thuiswerken achter een beeldscherm. Het Hof oordeelde dat het voor de verantwoordelijkheid van een werkgever niet uitmaakt of het thuiswerken plaatsvindt op verzoek van de werknemer. De werkgever blijft te allen tijde verantwoordelijk voor de thuiswerkplek.  

Thuiswerkbeleid/thuiswerkovereenkomst 

Mocht het wetsvoorstel worden aangenomen, dan is het dermate van belang dat afspraken en het beleid over thuiswerken goed wordt vastgelegd tussen werknemer en werkgever. Het opstellen van een thuiswerkbeleid kan daarbij uitkomst bieden. Dit is een overeenkomst tussen werknemer en werkgever waarin is vastgelegd hoe een werkgever thuis zijn of haar werkzaamheden verricht. Dit wordt ook wel de thuiswerkovereenkomst genoemd. 

Wilt u advies over thuiswerken? 

Heeft u als werknemer een thuiswerkovereenkomst ontvangen en wilt u deze laten controleren? Of wilt u als werkgever graag een thuiswerkovereenkomst laten opstellen? Neem dan contact met ons op! Wij helpen en adviseren u graag.