Goed werkgeverschap versus goed werknemerschap

De werkgever en werknemer moeten zich als een goede werkgever en goede werknemer gedragen tijdens het dienstverband. Dit noemen we ‘goed werkgeverschap’ en ‘goed werknemerschap’. Het is niet meteen duidelijk wat hier wel of niet onder valt. Het artikel in de wet biedt ook niet veel meer duidelijkheid. In deze blog vertellen we u meer over goed werkgeverschap en goed werknemerschap, en wanneer er een beroep op gedaan kan worden.

Goed werkgeverschap versus goed werknemerschap

In de wet staat het volgende over goed werkgeverschap en goed werknemerschap:

De werkgever en de werknemer zijn verplicht zich als een goed werkgever en een goed werknemer te gedragen.

Er mag van beide partijen worden verwacht dat zij zich redelijk gedragen. Het is een vangnetbepaling voor gevallen die niet in de wet of geldende cao zijn geregeld.

Bij de vraag of al dan niet sprake is van goed werkgeverschap/werknemerschap, wordt door de rechter gekeken naar alle omstandigheden van het geval. Het begrip ‘goed werkgeverschap’ is strenger dan het begrip ‘goed werknemerschap’ in de zin dat er van de werkgever meer wordt verwacht dan van de werknemer. Reden hiervoor is de afhankelijkheidspositie van de werknemer.

Omdat ‘goed werkgeverschap’ en ‘goed werknemerschap’ brede begrippen zijn, kunnen hier allerlei verschillende onderwerpen onder vallen. Er is dan ook veel jurisprudentie over te vinden.

Wat valt er onder goed werkgeverschap?

Van een werkgever wordt verwacht dat hij zich gedraagt als een goed werkgever. Veel van die verplichtingen zijn bij wet geregeld, zoals het op tijd betalen van loon en zorgen voor een veilige werkruimte. 

Wanneer een rechter beoordeelt of een werkgever zich heeft gedragen als goed werkgever, dan let deze op een aantal beginselen zoals het:

1. Gelijkheidsbeginsel: de werkgever moet werknemers in gelijke gevallen gelijk behandelen.
2. Evenredigheidsbeginsel: een werkgever moet ook de belangen van de werknemers meenemen bij beslissingen. Beslissingen van de werkgever mogen werknemers niet onevenredig hard raken. 
3. Zorgvuldigheidsbeginsel: een werkgever moet zich van tevoren goed informeren zodat hij een weloverwogen beslissing maakt over zijn werknemers.
4. Motiveringsbeginsel: wanneer een werkgever een beslissing maakt die invloed heeft op een werknemer, dan moet de werkgever dit besluit motiveren. Werknemers moeten hierop kunnen reageren. Denk bijvoorbeeld aan schorsing.
5. Vertrouwensbeginsel: een werknemer moet erop kunnen vertrouwen dat de werkgever aan de verwachtingen voldoet.
6. Verbod van detournement de pouvoir: de werkgever mag geen misbruik maken van zijn bevoegdheden.

De beginselen zijn verder uitgewerkt in de rechtspraak en de rechtspraak is continu in beweging. Een rechter kijkt altijd naar alle omstandigheden van het specifieke geval. 

Wat valt er onder goed werknemerschap?

Van de werknemer wordt verwacht dat de belangen van de werkgever worden meegenomen bij bepaalde keuzes. 

Op grond van goed werknemerschap kan een werkgever van de werknemer verwachten dat hij incidenteel overwerkt, ook al staat dit niet in de arbeidsovereenkomst. Het kan ook zijn dat de werknemer tijdelijk andere werkzaamheden moet verrichten, bijvoorbeeld omdat een collega ziek is.

Voorbeeld uit de praktijk

Een werkgever moet zijn werknemers goed informeren, dit is onderdeel van goed werkgeverschap. Een voorbeeld uit de jurisprudentie ter illustratie:

De lease-auto van de werknemer werd buiten werktijd gestolen en de werkgever probeerde hiervoor verhaal te zoeken bij de werknemer. Dit tevergeefs omdat de werkgever de werknemer niet goed had geïnformeerd over het feit dat de all risk verzekering alleen evenementen onder werktijd dekte.

Wat als werkgever niet handelt als goed werkgever of een werknemer niet als goed werknemer? 

Als een partij zich niet gedraagt als goed werkgever of goed werknemer, dan kan de andere partij in sommige gevallen een schadevergoeding vorderen, of vorderen dat de andere partij zich alsnog gaat gedragen als goed werkgever/werknemer.

Conflict met uw werkgever of werknemer?

Goed werkgeverschap en goed werknemerschap pakt in elke situatie anders uit. Heeft u een conflict met uw werkgever of werknemer? Neem dan contact op met een van onze juristen.