Calamiteitenverlof, wat is het en wanneer kan een werknemer aanspraak maken op calamiteitenverlof?

Stel, een werknemer moet zijn zieke kind ophalen van school. Bent u als werkgever dan verplicht de werknemer te laten gaan en hoe zit het in dat geval met de loondoorbetaling? Bij plotselinge gebeurtenissen, kan een werknemer calamiteitenverlof opnemen. De rechten en plichten omtrent het calamiteitenverlof zijn opgenomen in de Wet Arbeid en Zorg. In deze blog leggen we u uit wat er precies wordt verstaan onder calamiteitenverlof en wanneer de werknemer daar gebruik van kan maken.

Wat is calamiteitenverlof?

Calamiteitenverlof is verlof dat kan worden opgenomen voor onvoorziene, spoedeisende of bijzondere omstandigheden. Calamiteitenverlof wordt ook wel kort verzuimverlof genoemd. Om verlof als calamiteitenverlof te bestempelen is bepalend of de omstandigheid in te plannen is buiten werktijd. Een omstandigheid die zich plotseling voordoet en waarop de werknemer geen invloed heeft, maar toch verlof nodig heeft valt daaronder. Zo kan de partner van een vrouw die plotseling gaat bevallen gebruik maken van calamiteitenverlof, maar ook kan er calamiteitenverlof worden opgenomen bij een gesprongen waterleiding.

Wanneer moet calamiteitenverlof worden aangevraagd?

De werknemer moet, indien mogelijk, het verlof van tevoren bij de werkgever aanvragen. Wanneer het voor de werknemer niet mogelijk is het verlof van tevoren aan te vragen, bijvoorbeeld bij een gesprongen waterleiding, moet de werknemer dit zo snel mogelijk doen als hij hiertoe in de gelegenheid is.

Hoelang heeft de werknemer recht op calamiteitenverlof?

Er geldt geen maximum aantal uren of werkdagen per jaar voor het kunnen opnemen van calamiteitenverlof. De duur van dit verlof is afhankelijk van de situatie en niet van de wens van de werknemer. Voor bepaalde situaties, zoals het regelen van een uitvaart van een direct familielid, kan de werknemer enkele dagen calamiteitenverlof willen opnemen, maar voor het ophalen van een ziek kind van school zal dit slechts enkele uren zijn. Is de calamiteit voorbij, dan eindigt ook het verlof. Wanneer de werknemer dan langer verlof op wil nemen, kan de werknemer wellicht zorgverlof opnemen of zijn of haar vakantiedagen hiervoor gebruiken.

Calamiteitenverlof omzetten naar kortdurend zorgverlof?

Calamiteitenverlof kan worden omgezet in kortdurend zorgverlof, wanneer de situatie daarvoor in aanmerking komt. Het calamiteitenverlof eindigt dan na één dag. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer een ziek kind van school gehaald wordt en vervolgens enkele dagen ziek thuisblijft. De werknemer, die tevens een van de ouders is van het kind, moet dan noodzakelijke verzorging verlenen. Het calamiteitenverlof stopt dan na één dag en het overige verlof valt dan onder kortdurend zorgverlof.

Het hangt af van de omstandigheden van het geval of calamiteitenverlof kan worden omgezet in kortdurend zorgverlof. De kring van personen waarvoor kortdurend zorgverlof kan worden opgenomen is bijvoorbeeld kleiner dan bij calamiteitenverlof. Ook moet het noodzakelijk zijn de zorg te verlenen en moet de werknemer juist degene zijn die deze zorg moet verlenen. Wanneer calamiteitenverlof en kortdurend zorgverlof dan samenvallen, eindigt het calamiteitenverlof na één dag en maakt de werknemer na die dag aanspraak op kortdurend zorgverlof.

Loondoorbetaling bij calamiteitenverlof & opbouw vakantiedagen

In principe heeft de werknemer recht op doorbetaling van het loon bij calamiteitenverlof. De werkgever zal de werknemer dan ook 100% moeten doorbetalen. In de arbeidsovereenkomst, cao of personeelshandboek kunnen afwijkende afspraken zijn gemaakt omtrent de loondoorbetaling bij calamiteitenverlof. Ook kan daarin worden opgenomen dat calamiteitenverlof in mindering wordt gebracht op de bovenwettelijke vakantiedagen van de werknemer. Tijdens het calamiteitenverlof bouwt de werknemer gewoon vakantiedagen op.

Kan calamiteitenverlof door de werkgever worden geweigerd?

Het recht op calamiteitenverlof is wettelijk vastgelegd. Daarvan kan niet worden afgeweken. De werkgever kan het verlof dan ook niet weigeren. Achteraf kan wel van de werknemer gevraagd worden of hij aan kan tonen waarvoor het calamiteitenverlof opgenomen diende te worden. De werkgever mag dus wel om bewijs vragen.

Tips voor de werkgever

Wilt u afwijken van de loondoorbetalingsverplichting bij calamiteitenverlof en is dit niet bij een voor u geldende cao afgesproken? Neem deze mogelijkheid op in de individuele arbeidsovereenkomst of in een personeelsreglement. Twijfelt u over de rechtmatigheid van het calamiteitenverlof? U kunt van de werknemer bewijs verlangen. Op die manier kunt u erachter komen of het calamiteitenverlof terecht gegeven is.

Verlofregelingen

Er zijn diverse soorten verlof waar de werknemer gebruik van kan maken, waaronder het calamiteitenverlof. Wilt u meer weten over deze verschillende soorten verlof? Neem dan gerust contact met ons op. Onze juristen zijn gespecialiseerd in het arbeidsrecht en helpen u graag verder!